Από τις μεγαλύτερες πεδιάδες του εσωτερικού και τις σημαντικές της Ηπείρου, από απόψεως οικιστικής και πολιτισμού, είναι η πεδιάδα της Παραμυθιάς (Αρχαία Ελεάτις) Θουκυδίδης 1.46.4124.
Προς τα βορειοδυτικά, συνδέεται με τη μικρότερη πεδιάδα της Χότχοβας, όπου μία μικρή λίμνη και ίχνη οικισμού ρωμαϊκών χρόνων. Στην περιοχή της πεδιάδας, όπου η λίμνη Χότχοβα, βρέθηκε κάλυμμα σαρκοφάγου ρωμαϊκών χρόνων». Από τα γραφό- μενατου Σωτήρη Δάκαρη, μαθαίνομε, ότι στο Κεφαλόβρυσο, όπου βρίσκεται η λίμνη Χότχοβα, βρέθηκαν ίχνη οικισμού ρωμαϊκών χρόνων και κάλυμμα σαρκοφάγου της ίδιας εποχής. Για τα ίχνη του οικισμού των ρωμαϊκών χρόνων δε γνωρίζομε απολύτως τίποτα. Γιατί και ο ίδιος δεν αναφέρει κανένα υποβοηθητικό στοιχείο, για την τοποθεσία στην οποία βρέθηκαν.
Για να το αναφέρει όμως, ασφαλώς, θα στηρίζεται σε στοιχεία τα οποία κατέχει, ενώ εμείς αγνοούμε. Όσον αφορά το κάλυμμα της σαρκοφάγου, αυτό, ήταν γνωστό στους κατοίκους του Κεφαλοβρύσου, με το όνομα μάρμαρο το οποίο βρίσκονταν σε χωράφι του Παύλου Γιώτη Παύλου, από το οποίο πήρε και το όνομα και το χωράφι, το οποίο δεν απέχει πολύ από τη λίμνη Χότχοβα. Το εν λόγω κάλυμμα, για πολλά χρόνια παρέμενε στην ίδια τοποθεσία, από την οποία μεταφέρθηκε πιθανόν στο Μουσείο των Ιωαννίνων. Η ανεύρεσή του στην εν λόγω τοποθεσία, επιβεβαιώνει την πληροφορία του Σωτήρη Δάκαρη, για την ύπαρξη αρχαίου ρωμαϊκού οικισμού στο Κεφαλόβρυσο, που δεν είναι καθόλου απίθανο να υπήρχε και νεκροταφείο. Εκτός από το κάλυμμα της σαρκοφάγου και την πιθανή ύπαρξη ρωμαϊκού οικισμού, στο Κεφαλόβρυσο υπήρχαν και κάποια άλλα ιστορικά ευρήματα.
Συγκεκριμένα, στο δυτικό μέρος του συνοικισμού και ακριβώς στα όριά του με την κοινότητα Νεοχωρίου, στη θέση Πλάτανος Αράπη όπου υπάρχει και αιωνόβιος Πλάτανος και στην τοποθεσία Ράχη του Σίμου, υπήρχαν ερείπια παλαιάς εκκλησίας μισοσκεπασμένης με χώματα. Ελέγετο, ότι σ' αυτή τη θέση, υπήρχε μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία. Η ελλειπής πληροφόρηση για την ύπαρξη των ανωτέρω ερειπίων και η άγνοια για την αρχαιολογική τους αξία, είχε σαν αποτέλεσμα την ολοσχερή καταστροφή τους. Από την κοινότητα, δόθηκε σε εργολάβους οδοποιίας άδεια εκσκαφής τους, για τη συγκέντρωση υλικών προς επίστρωσιν των δρόμων.
Διαδόθηκε μάλιστα, ότι κατά την εκσκαφή, ανασύρθηκαν ανθρώπινα κρανία αλλά, και άλλα αντικείμενα. Έτσι ένας χώρος ο οποίος θα έπρεπε να αποτελεί διατηρητέο ιστορικό μνημείο της κοινότητας και άξιο για προσεκτική διερεύνηση, με την ανοχή της, εξαφανίστηκε. Κι αυτό ασφαλώς έγινε από άγνοια.
Σε μικρή απόσταση απ' αυτό το μνημείο που δεν υπάρχει πια, βρίσκεται ένα άλλο, το οποίο διασώζεται και μάλιστα σε καλή κατάσταση. Πρόκειται για τη βρύση του Αράπη όπως τη λένε. Είναι μια βρύση, την ηλικία της οποίας δεν μπορούμε να προσδιορίσομε, λόγω ελλείψεως στοιχείων. Η όψη της όμως και η κατασκευή της μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι πολύ παλαιά. Γι' αυτό, το λόγο, επιβάλλεται, να καταβληθεί προσπάθεια από τις τοπικές κοινοτικές αρχές για τη διατήρηση της. Σε αρκετή απόσταση από τα προαναφερθέντα ιστορικά μνημεία, υπάρχει η κοιλάδα Κοντάτες η οποία όπως προαναφέραμε, άλλοτε ήταν βοσκότοπος. Σ' αυτήν την κοιλάδα αναφέρει μία παράδοση ήταν εγκαταστημένο πριν από πολλά, πάρα πολλά χρόνια, το χωριό Σέλλιανη. Από κει μετακινήθηκε και εγκαταστάθηκε στις τοποθεσίες Μπαράτσα, Ρεπανά και Γούρες του Γιώγου, μετά από προσβολή των κατοίκων του από θανατηφόρο επιδημία. Η εν λόγω παράδοση δεν επιβεβαιώνεται από κανένα στοιχείο, ερείπια κ.λπ.
Πιθανόν να υπάρχουν και να βρίσκονται θαμμένα κάτω από το χώμα, όμως συμβαίνει σε πολλά μέρη της πατρίδας μας.